Talk IN Business – Месо и месни преработки
Процесот на глобализација ги опфати сите полиња, така што ни месната индустрија не остана имуна на неговите влијанија. Иако глобализацијата се базира на технолошки развој за доброто на сите, паралелно со неа се забележуваат трендови на стремење кон персонализација на производите, кои се приспособуваат на индивидуалните, посебни потреби на потрошувачот. Потрошувачот е сè покритичен кон составот на прехранбените артикли, а природните производи со добар вкус и квалитет, оптимална конзистенција, соодветен изглед и пакување, се негово потрошувачко право. Успешен производ е тој што повторно го враќа купувачот, а не тој што непродаден се враќа на производителот. Затоа, посебните барања на купувачот бараат и посебен пристап во производството, дистрибуцијата и во продажбата...
Да зборуваме за категоријата!
На деветтата Talk IN Business конференција, во организација на македонската редакција на InStore, зборувавме за категоријата месо и месни преработки. Наши соговорници беа трговци и претставници од компаниите, производители и дистрибутери од месната индустрија, кои отворено разговараа за работењето и разменија дел од досегашните искуства. Фокусот на дискусиите беше насочен кон анализа на карактеристиките, потребите и на барањата на современите потрошувачи, како и кон предлози за подобро позиционирање, промовирање и продажба на категоријата. Во продолжение, ви пренесуваме дел од изнесените ставови и заклучоци.
Кои се нашите потрошувачи денес?
Во оваа деценија се појавија некои нови демографски трендови и потрошувачи. Се забележува пораст на бројот на вработени жени, кои влијаат на порастот на категоријата готова и полуготова храна за носење, а сè поголем е и бројот на самечки и на помали домаќинства. Благодарение на напредокот на медицината и на фармацијата, постарата популација денес живее подолго и токму во оваа група потрошувачи, се забележува двојство. Од една страна, тие очекуваат помали пакувања на сувомесни производи и на свежо месо, а од друга, добро ситуираните возрасни од оваа група, уживаат во премиум животен стил и се големи „трошаџии".
Учесниците се сложија дека во согласност со новите потреби на потрошувачите, месната индустрија на македонскиот пазар се менува. Со години наназад, купувачите повеќе купуваат помали, единечни пакувања, па соодветно на тоа, и тие се приспособуваат. Сепак, беше истакнато дека месната индустрија во Македонија не ги следи во целост новите глобални трендови, односно продолжува со технологијата што претходно ја имала и ја практикува, најмногу поради слабата економска моќ на земјава.
Во последните години, евидентна е и појавата на култ на потрошувачот кон здравата храна и кон екологијата, со акцент на потеклото и на безбедноста на месото. Потрошувачот е во страв, а особено е чувствителен за квалитетот на продуктите за сопствените деца. Тој води сметка за намалување на храната што се фрла дома и надвор, се фокусира на храна која е природна, локална и сезонска.
„Неопланта" е една од најстарите компании во преработувачката месна индустрија во Србија, во која особено се води грижа за потеклото на месото. Секоја суровина што ја користиме е внимателно избрана и третирана. Имаме имплементирано комплетен производствен процес од сопствени капацитети – обработливо земјиште за производство на сточна храна, фарма за одгледување свињи и производствени капацитети за понатамошна преработка. Во однос на безбедноста, имаме модерен производствен контролиран систем со бројни меѓународни сертификати, кои ни овозможуваат продажба на сите пазари на ЕУ. Системот е составен од тим професионалци, кои се посветени на контролата на квалитетот, развојот и безбедноста на храната. Одговорноста и определбата на компанијата по прашањето на безбедноста на храна, се гледа и во исполнување на сите неопходни услови и процеси за производство на здрави и исправни производи, изјави Бранкица Богеска, менаџер за клучни купувачи во „Нелт СТ", во чијшто состав работи компанијата „Неопланта".
Трендот на халал-производство во светот зема сè поголем замав, а сертифицирањето е официјално признание дека производот е произведен во согласност со муслиманскиот шеријатски закон. Тоа значи дека не смее да содржи траги од свинско, алкохол или крв, канцерогени елементи, забранети емулгатори, пестициди, а мора да се почитува и начинот на убивање на животното. За стандардот халал, беше истакнато дека на домашниот пазар е воведен за да се стекне довербата на досегашните потрошувачи од муслиманска вероисповед, како и компаниите да бидат извозно способни и конкурентни на странските пазари, со доминантно муслиманско население. Искуството, резултатите и придобивките од воведувањето на овој стандард во „Везе Шари", ги сподели Беким Иљази, маркетинг-менаџер во компанијата.
Имплементацијата на системот халал во компанијата почна уште во 2007 година, со почетокот на производството. Тоа беше една од главните насоки и определби за квалитет на крајните производи, кон кои се стремеше менаџментот, бидејќи знакот халал придонесува за препознатливост на производите. Сертификацијата во „Везе Шари" и во „Лекер" заврши во 2014 година, кога всушност „созреаја" условите на нашето поднебје за таков вид стандард во производството. Мора да се истакне дека барањата на стандардот халал се најригорозни и најстроги, кога е во прашање месната индустрија, вели Иљази.
Според него, халал-пазарот е најбрзорастечкиот пазар во светот и неговата вредност се проценува многу високо: Иако предностите на сертифицирањето се отчитуваат во крајните финансиски резултати, кај нас тоа не е случај, затоа што Македонија, сепак е мал пазар. Тоа што за нас во моментов е многу позначајно од финансиските придобивки се емотивните, односно препознатливоста и лојалноста кај потрошувачите.
И другите учесници на конференцијата се сложија дека со оглед на трошоците за имплементирањето и за практикувањето на халалот во производството, тој не резултира со екстра профит. Од друга страна, тој има голем потенцијал на македонскиот пазар и неговото воведување немаше негативен ефект кај немуслиманските потрошувачи.
Позиционирај, промовирај, продавај!
Категоријата месо и месни преработки е карактеристична за работење, пред сè, поради начинот на позиционирање во посебни разладни витрини, но и поради ограничениот простор во маркетите и во продавниците. Во услови кога просторот е мал, а конкуренцијата голема, производот потребно е да биде видлив за крајниот потрошувач.
Според стандардите во позиционирањето, најдобрата поставеност е блоковската, во висина на очите. Тоа е позицијата што секој доставувач сака да ја има, но од аспект на маркетите, ова може да се оствари во делот на пакуваната стока, но не и кај производите што се продаваат рефус. Дополнително, тука е и поделеноста на просторот за различни видови месо, што поголем дел од маркетите ја практикуваат. Поделеноста на просторот зависи од типот на маркетот, но пред сè од купувачите.
Присутните разговараа за дополнителните можности за зголемување на видливоста на оваа категорија производи преку различни промотивни активности – воблери, дегустации, подароци и се сложија дека ова е една од најспецифичните категории. Трговците истакнаа дека оваа категорија бара дополнителни трошоци за изложување и за одржување, но без неа – не се може.
Каталозите во маркетите се еден од најкористените начините за пренесување на информацијата до крајниот потрошувач, но Јованка Трајкова, маркетинг-специјалист во „Рептил", смета дека е време тие да претрпат одредени промени: Каталозите и сите рекламни летоци можеби имаат ефект во рекламирањето, но мислам дека во продажбата, не носат големи резултати. Многу поголем ефект има зборувањето меѓу персоналот со купувачот, купувачот со купувачот, затоа што тука има приказна. Луѓето не сакаат да гледаат само слика, производ и цена, но сакаат да прочитаат. Подобро е да има само еден производ, но со приказна – на пример, од каде потекнува месото, да се раскаже едно делче од производството или од продажбата, одредена здравствена придобивка... На потрошувачите да им понуди поинакво искуство. Како конкретен пример ќе го наведам специјалниот прилог со рецепти во нашиот каталог, во кој ги рекламираме производите што се потребни за приготвување – мислам дека токму поради тоа делче, луѓето најмногу го земаат каталогот.
Дискусијата продолжи околу главните причини за губење и за добивање лица на полица. На прашањето: Дали „Пекабеско" ги добиваа лицата врз основа на удел во продажбата на категоријата или постојат други критериуми, Славчо Шушлевски, директор за продажба во компанијата одговори: Ова прашање е карактеристично за купувачите од А и од Б категорија. Како главен критериум за застапеноста на еден производ или група, треба да биде квалитетот, брендот и ајде да кажеме – цената на овој наш пазар, која мора да признаеме дека е и главен фактор за целиот пазар. Општо земено, уделот го добиваме според учеството во продажбата, но сè повеќе има случаи кога купувачите прифаќаат понуди од икс-производители со поголеми рабати, т.е. со пониски цени, независно од квалитетот, логистиката на тој доставувач и дали тој производ се продава.
Учесниците на конференцијата се сложија дека една од можностите за дополнително промовирање на месото и на месните производи се одделите за готова храна, со означување на брендот на месото, кое се користи за приготвување на јадењето. Тоа е и еден од начините за поинтензивна соработката меѓу производителите, односно дистрибутерите со маркетите.