Марко Влаховиќ: Алгоритам на бизнисот

Марко Влаховиќ, координатор за внатрешна и надворешна комуникација, „Меркатор-С“

Дигиталната трансформација во моментов е најактуелна тема во светот на бизнисот и е вистинско време да се потсетиме на Nokia. На прв поглед се чини дека Nokia и дигиталната трансформација немаат никаква врска со тоа. Особено затоа што некогаш најпознатиот фински бренд беше истуркан на маргините на мобилната индустрија уште пред да може да се предвиди дигиталната трансформација.

Значи, во што е врската тогаш? Nokia е создадена во далечната 1865 година. На почетокот компанијата произведува гумени чизми, кабли, хартија, гума, но брзо покажа дека има лидери кои знаат да ги препознаат трендовите и дека има добра организациска култура отпорна на промени. Веќе во 70-тите години почна со производство на телевизори, стана конгломерат што произведува сè и сешто, а во осумдесеттите влезе во светот на мобилната телефонија и стана едно од најпознатите светски имиња во таа индустрија.

Не се плашеше од промени или предизвици, разбра во кој правец се движи светот и во 1992 година донесе една од најважните стратешки одлуки, а тоа е да се „ослободи“ од сите други активности и да се фокусира само на мобилната телефонија. И таа одлука, како и многумина дотогаш, се покажа како целосен успех. Во следните десет години компанијата стана светски лидер во мобилната индустрија, со глобален удел од повеќе од 30%.

Дигиталната трансформација не треба да биде ниту задолжителна ниту неопходна, туку природна еволуција на една компанија.

Успешно „сурфаше“ на многу трендови и промени во историјата, сè додека не се појави бран што не го разбра. Иако вложи многу знаење, енергија и пари во создавањето на оперативниот систем Symbian, иднината не сакаше да ѝ прогледа низ прсти. Бранот Android ја погоди толку силно што автомобилот, првпат, мораше да оди надолу. Тоа беше вистинското време да побарате тајмаут и да ја смените тактиката. За жал, не го направи тоа. Застана зад својата одлука, стави петта брзина, го засили маркетингот, а потоа - епски пад. Проклетството на Котлер во кое добриот маркетинг помага лошиот производ да пропадне уште побрзо стана нивна реалност. Nokia добија „Wild Card“ за „Fuckup Nights“, и покрај сите добри работи што ги направи досега, влезе во озлогласената историја на студијата на случај наречена „Не пробувајте го ова дома“.

Нејзиниот поглед на реалноста, во времето кога се случуваше сето ова, беше толку различен од реалноста што извршниот директор на „Нокиа“, на прес-конференција на која беше објавено дека „Мајкрософт“ ќе го преземе одделот за паметни телефони на најпознатиот фински бренд, рече: Не направивме ништо лошо, но некако сепак загубивме.

Nokia е еден од најдобрите примери за тоа колку е важно навреме да се забележи бран на промени. Затоа дигиталната трансформација е важна денес. Не станува збор за тренд, туку за опстанок. Дури и ако исклучиме дека дигиталната трансформација е промена што изгледа неизбежна и ако погледнеме малку подлабоко, во суштина, ќе видиме дека организациите, особено регионалните или мултинационалните, повеќе личат на алгоритам, со јасно дефинирани правила и структура, отколку менаџерска импровизација. Поради оваа причина, дигиталната трансформација не треба да биде ниту задолжителна ниту неопходна, туку природна еволуција на компанијата. Особено затоа што, во наредниот период, повисоко ниво на дигитална зрелост веројатно ќе значи повисоко ниво на вредност.